Η τροχαντηρίτιδα αποτελεί μια φλεγμονώδη αντίδραση στην άρθρωση του ισχίου μεταξύ των τενόντων του μεγάλου γλουτιαίου, του τείνοντος την πλατεία περιτονία και της επιφάνειας του μείζονος τροχαντήρα.
Η κάκωση αυτή εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα ως κάκωση υπερχρήσης σε αθλητές με επαναλαμβανόμενο κύκλο κίνησης στο ισχίο, όπως δρομείς, ποδηλάτες, κολυμβητές. Ακόμη, μπορεί να εκδηλωθεί και σε άτομα που εμφανίζουν βράχυνση της λαγονοκνημιαίας ταινίας ή ανατομικές ασυμμετρίες όπως προέχοντες τροχαντήρες, ανισοσκελία ή αυξημένη γωνία Q.
Ωστόσο, η τροχαντηρίτιδα είναι δυνατόν να εμφανιστεί μετά από άμεσο χτύπημα στην περιοχή του μείζονος τροχαντήρα ή μετά από πτώση στην πλάγια πλευρά του ισχίου στην επιφάνεια άθλησης (τερματοφύλακες). Τέλος, η κακή εμβιομηχανική τρεξίματος ή το παρατεταμένο τρέξιμο σε κεκλιμένες επιφάνειες όπου αυξάνεται η προσαγωγή του ισχίου μπορούν να επιβαρύνουν την περιοχή και να οδηγήσουν σε δημιουργία φλεγμονής.
Συμπτώματα τροχαντηρίτιδας:
- Πόνος, ο οποίος μπορεί να αντανακλά κατά μήκος της πλάγιας επιφάνειας του μηρού μέχρι το γόνατο. Ο πόνος παρατηρείται κατά την απλή προσαγωγή ή την απαγωγή του ισχίου υπό αντίσταση, κατά την βάδιση ή κατά την κατάκλιση επί της πάσχουσας πλευράς.
- Ευαισθησία κατά την ψηλάφηση
- Τοπική αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή του μείζονος τροχαντήρα
- Ενδέχεται να παρατηρηθεί οίδημα στην περιοχή
Αντιμετώπιση της τροχαντηρικής ορογονοθυλακίτιδας:
- Ανάπαυση του σκέλους σε ανάρροπη θέση
- Παγοθεραπεία
- Διακοπή των επιβαρυντικών δραστηριοτήτων για ένα διάστημα
- Φυσικοθεραπευτικές τεχνικές (θεραπευτικός υπέρηχος, κρουστικός υπέρηχος (shockwaves))
- Διατάσεις λαγονοκνημιαίας ταινίας και προσαγωγών
- Σταδιακή ενδυνάμωση των μυών της περιοχής
- Κατασκευή ορθωτικών εάν η ανισοσκελία είναι η αιτία της κάκωσης
Αφού ολοκληρωθεί η αποκατάσταση του εύρους κίνησης και ελαστικότητας, ακολουθείται πρόγραμμα δραστηριοτήτων προσαρμοσμένο σε κάθε άθλημα. Φυσικά, μετά την αποκατάσταση της κάκωσης ακολουθείται ένα πρόγραμμα διατάσεων και ασκήσεων ενδυνάμωσης για την αποτροπή μιας εκ νέου κάκωσης.
Αρθρίτιδα Ισχίου
Η οστεοαρθρίτιδα ισχίου αποτελεί μια προοδευτική εκφύλιση του αρθρικού χόνδρου του ισχίου, την οποία ακολουθεί ο σταδιακός σχηματισμός οστεοφύτων στην περιοχή. Η συχνότητα εμφάνισης της οστεοαρθρίτιδας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ηλικία χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι αποτελεί τον μοναδικό εκλυτικό παράγοντα.
Πιο συγκεκριμένα, η εμφάνιση της οστεοαρθρίτιδας μπορεί να επηρεάζεται από αρκετούς παράγοντες που αφορούν την ίδια την άρθρωση, όπως από:
- την ανατομία της άρθρωσης του ισχίου του κάθε ανθρώπου
- την ύπαρξη αναπτυξιακής δυσπλασίας του ισχίου
- την ύπαρξη συνδρόμου μηροκοτυλιαίας προστριβής ισχίου
- κάποιον τραυματισμό της άρθρωσης του ισχίου ή από ρήξη του επιχειλίου χόνδρου
Βέβαια, η οστεοαρθρίτιδα ισχίου είναι μια πολυπαραγοντική πάθηση, κάτι που σημαίνει ότι εκτός από τους παραπάνω μπορεί να συντρέχουν κι άλλοι εκλυτικοί παράγοντες. Αναλυτικότερα, μετά από σειρά ερευνών, έχει αποδειχθεί ότι εκτός από την ηλικία:
- η κληρονομικότητα
- ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος- παχυσαρκία
- τα φυλετικά χαρακτηριστικά
- η εργασιακή απασχόληση και η μακροχρόνια ενασχόληση με υψηλής έντασης αθλήματα όσον αφορά επαγγελματίες αθλητές
αποτελούν παράγοντες επικινδυνότητας για την πρόκληση οστεοαρθρίτιδας στην άρθρωση του ισχίου. Σχετικά με το φύλο, τα ευρήματα των ερευνών καταλήγουν στο συμπέρασμα πως δεν υπάρχει διαφοροποίηση στην συχνότητα εμφάνισης μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Στα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας περιλαμβάνονται:
- Ο πόνος, ο οποίος εγκαθίσταται ύπουλα και αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. Είναι συνήθως διάχυτος μέχρι και το γόνατο, επιδεινώνεται με την προσπάθεια για κίνηση και βελτιώνεται με την ανάπαυση. Επίσης, πόνος μπορεί να υπάρχει και κατά την διάρκεια της νύχτας.
- Δυσκαμψία, ιδίως μετά από παρατεταμένη ακινησία. Βελτιώνεται όμως σταδιακά με την δραστηριότητα
- Εξίδρωση της άρθρωσης, η οποία μπορεί να είναι είτε διαρκής είτε διαλείπουσα
- Απώλεια λειτουργικότητας
Γενικότερα, τα συμπτώματα της αρθρίτιδας διακρίνονται από περιόδους ύφεσης και επιδείνωσης.
Η οστεοαρθρίτιδα ισχίου μπορεί να αντιμετωπιστεί τόσο συντηρητικά όσο και χειρουργικά. Η συντηρητική αντιμετώπιση έχει ως σκοπό να διατηρήσει λειτουργικό τον ασθενή και να περιορίσει τα συμπτώματά του για όσον το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Φυσικοθεραπευτική παρέμβαση:
- Πολύπλευρη εκπαίδευση του ασθενούς
- Φυσικοθεραπευτικά μέσα
- Τεχνικές κινητοποίησης-Μanual Therapy
- Θεραπευτική άσκηση με ασκήσεις εδάφους και ασκήσεις μέσα στο νερό (υδροθεραπεία) για την βελτίωση της δύναμης και του εύρους τροχιάς του ισχίου
- Διατατικές ασκήσεις
- Αερόβια προγραμμάτα
- Διδασκαλία ελέγχου και μετατόπισης του κέντρου βάρους
- Πρόγραμμα διατροφής εάν κρίνεται απαραίτητο για την απώλεια βάρους
Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου
Η ολική αρθροπλαστική αποτελεί την επεμβατική μέθοδο για την διόρθωση της άρθρωσης του ισχίου, κατά την οποία η αρθρική επιφάνεια της κοτύλη, η κεφαλή και ο αυχένας του μηριαίου οστού αντικαθίστανται από μεταλλικές προθέσεις.
- Σκοπός της αρθροπλαστικής είναι η ανάκτηση της φυσιολογικής λειτουργίας της άρθρωσης. Βασική προϋπόθεση για την πραγματοποίηση της ολικής αρθροπλαστικής αποτελεί η αδυναμία του ασθενούς να ανταποκριθεί στην συντηρητική θεραπεία(φυσικοθεραπευτική-φαρμακευτική)που έχει προηγηθεί αλλά και η απώλεια της λειτουργικότητάς του.
- Η αποκατάσταση μετά την χειρουργική επέμβαση είναι μια μακρά περίοδος που απαιτεί υπομονή και προσήλωση εκ μέρους του ασθενούς στις οδηγίες του χειρουργού και του φυσικοθεραπευτή ώστε να ολοκληρωθεί επιτυχώς.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν πάντοτε την τεχνική και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν αλλά και την ηλικία, την κατάσταση και την πάθηση του ασθενούς, οργανώνεται ένα προοδευτικό πρόγραμμα αποκατάστασης τριών φάσεων μέχρι ο ασθενής να ξαναγίνει λειτουργικός.
- Κατά την φάση της μέγιστης προστασίας, σκοπός του προγράμματος είναι η μείωση του πόνου και η μερική ανάκτηση της κινητικότητας και της δύναμης του χειρουργημένου μέλους, ενώ ξεκινά η μερική φόρτιση του πάσχοντος μέλους. Αυτό επιτυγχάνεται με ήπιες ασκήσεις ενδυνάμωσης και ασκήσεις για βελτίωση της ελαστικότητας. Εκτός από τους στόχους του προγράμματος, γίνονται και οι απαραίτητες εργονομικές μετατροπές στο σπίτι του ασθενούς για την βελτίωση της αυτονομίας του και την εξάλειψη κινδύνων που μπορούν να προκαλέσουν κάποιον τραυματισμό.
- Κατά την φάση μερικής προστασίας, σκοπός του προγράμματος είναι η ενδυνάμωση των μυών γύρω από την άρθρωση του ισχίου, η βελτίωση της κινητικότητας του ισχίου και η πλήρης λειτουργικότητα του ασθενούς ώστε να βαδίζει χωρίς βοηθήματα. Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης είναι αυξημένης δυσκολίας συγκριτικά με την φάση μέγιστης προστασίας ενώ συνεχίζονται οι διατατικές ασκήσεις.
- Τέλος, στην φάση ελεύθερων δραστηριοτήτων ο φυσικοθεραπευτής σκοπεύει στην επανένταξη του ασθενούς στις πρότερες επαγγελματικές, κοινωνικές, ψυχαγωγικές του δραστηριότητες, χωρίς την ανάγκη υποστήριξης από βοηθήματα.
